Odczyn Coombsa - dlaczego warto go wykonać W CIĄŻY?

Obok innych badań laboratoryjnych, jak na przykład odczyn aglutynacji, odczyn antyglobulinowy Coombsa może posłużyć do zdiagnozowania bardzo poważnych chorób, takich jak: 

• brucelozy

• listeriozy

Nazwa odczynu pochodzi od nazwiska Robina Coombsa – jednego z odkrywców testu. Obecnie test DAT jest najczęściej wykonywany w celu diagnozy anemii hemolitycznej u noworodków, która jest skutkiem konfliktu serologicznego.

Wykonanie odczynu antyglobulinowego daje nam rodzicom możliwość bezpośredniego: 

• wykrycia przyczyny anemii hemolitycznej,

• zbadania reakcji pacjenta po transfuzji krwi,

• zdiagnozowania choroby hemolitycznej u noworodków.

Decyzję o wykonaniu odczynu Coombsa podejmuje się w sytuacji, gdy występują objawy sugerujące anemię hemolityczną, jak na przykład: 

• nieuzasadnione zmęczenie, 

• nietypowo ciemny mocz, 

• bóle pleców, 

• problemy z oddychaniem w czasie wykonywania różnych czynności, 

• żółtaczka, 

• powiększenie śledziony. 

Odczyn Coombsa wykonuje się także, kiedy poziom hemoglobiny i hematokryt występuje na bardzo niskim poziomie. Polega to na bezpośrednim pobraniu próbki krwi z żyły łokciowej. Podczas badania poszukuje się przeciwciał łączących się z czerwonymi krwinkami, czyli erytrocytami. Na powierzchni mają one struktury nazywane antygenami. Każdy z nas posiada swój indywidualny zestaw antygenów, które odziedziczyliśmy po rodzicach. 

W sytuacji, gdy przetaczana jest krew, układ immunologiczny będzie rozpoznawał jako ciało obce te antygeny krwi od dawcy, które nie występują w naszej krwi. W przypadku osób, które miały w swoim życiu liczne transfuzje, pojawia się duże prawdopodobieństwo, że organizm zacznie wytwarzać przeciwciała przeciwko erytrocytom. Dzieje się tak, ponieważ zetknęli się z dużą ilością obcych antygenów.

Odczyn Coombsa a konflikt serologiczny 

W sytuacji, gdy niemowlę dziedziczy  antygeny ojca, których nie ma matka, jej organizm zaczyna wytwarzać przeciwciała skierowane przeciw erytrocytom dziecka jeszcze przed porodem. Nazywamy to konfliktem serologicznym, który u dziecka może wywołać 

Jest to tzw. konflikt serologiczny, który u noworodka może wywołać chorobę hemolityczną. 

Co ważne, konflikt serologiczny najczęściej nie występuje u pierwszego dziecka. Natomiast może się on ujawnić u kolejnych dzieci. 

Jeśli test Coombsa wykaże istnienie przeciwciał, kobieta będąca w ciąży musi zostać objęta specjalistyczną opieką, pomimo że nie od razu wiadomo, czy konflikt serologiczny nastąpił. W takiej sytuacji badania są powtarzane co 4 tygodnie. 

Na czym polega odczyn Coombsa? 

Odczyn Coombsa polega na pośredniej aglutynacji - do zawiesiny erytrocytów, które są związane z niekompletnymi przeciwciałami odpornościowymi, dodaje się surowicy antyglobulinowej. Surowica, która zawiera przeciwciała antyglobulinowe, które zaczynają reagować z globulinami, czyli z niekompletnymi przeciwciałami.
Dodatni wyniku testu DAT objawia się w postaci widocznych makroskopowo aglutynatów. Dlatego, jeśli bezpośredni odczyn Coombsa jest dodatni, oznacza to, że na powierzchni erytrocytów przyłączone są przeciwciała. Im silniejsza reakcja testu DAT, tym więcej przeciwciał znajduje się na erytrocytach.

Co oznacza, jeśli odczyn Coombsa jest pozytywny? 

Jeśli wynik odczynu Coombsa jest dodatni, oznacza to, że: 

• przeciwciała przeciwko erytrocytom mogą być związane z reakcją autoimmunologiczną, 

• reakcją poprzetoczeniową, 

• zakażeniem, 

• konfliktem Rh między matką a dzieckiem, 

• przyjmowaniem leków

Czytaj też:

 

>> Kiedy odpada pępek noworodka i jak go pielęgnować?